Działalność nierejestrowanaNa czym polega? Jak założyć? Najważniejsze informacje

Działalność nierejestrowana powstała w wyniku ustawy z dnia 6 marca 2018 roku – Prawo przedsiębiorców. We wspomnianej ustawie została zawarta jej definicja, która mówi, że nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207 oraz z 2023 r. poz. 1667) i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.

Ideą wprowadzenia działalności rejestrowanej było jak największe odciążenie osób zajmujących się drobna działalnością od obowiązków publicznoprawnych. Duże grono osób fizycznych pracujących w ramach umów o pracę lub zlecenie, korzysta z tego rozwiązania pod kątem “dorobienia” do wypłaty. Rozwiązanie to może być dobrym sprawdzeniem pomysłu na biznes, jeszcze przed zarejestrowaniem działalności gospodarczej.

Warunki skorzystania z działalności nierejestrowanej

Działalność nierejestrowaną może prowadzić osoba fizyczna, która:

  • w okresie ostatnich 60 miesięcy (5 lat) nie wykonywała działalności gospodarczej (jeżeli działalność jest zawieszona – zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej jest liczone jak jej niewykonywanie),
  • nie przekracza w żadnym miesiącu wskazanego wyżej limitu przychodu,
  • nie prowadzi działalności w formie spółki cywilnej,
  • wykonuje czynności niewymagające zezwolenia, koncesji albo wpisu do rejestru działalności regulowanej.

Limity przychodów i zasady przekształcenia w działalność gospodarczą

Limit przychodów działalności nierejestrowanej został wspomniany już na wstępnie i wynosi 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Od stycznia do czerwca 2024 roku wynosi 3181,50 zł, a od lipca 2024 roku – 3225 zł. Jeżeli przychód należny z działalności nierejestrowanej przekroczył w danym miesiącu limit, działalność ta staje się działalnością gospodarczą, począwszy od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie limitu.

W przypadku przekroczenia limitu, osoba wykonująca działalność składa wniosek o wpis do CEIDG (Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej) w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie limitu.

Obowiązki podatkowe i zasady opodatkowania

Działalność nierejestrowana pomimo swoich uproszczeń nie jest zwolniona z opodatkowania. Dochody z działalności nierejestrowanej opodatkowane są zawsze w ramach skali podatkowej. Osoba rozliczająca się w tej formie nie musi wpłacać miesięcznych lub kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy. Rozliczenia dokonuje się dopiero przy składaniu rocznego zeznania podatkowego PIT-36.

Podatek obliczany jest od dochodu, tj. różnicy pomiędzy przychodami uzyskanymi z tytułu działalności nierejestrowanej, a kosztami uzyskania tego przychodu.

Dokumentacja i ewidencja przychodów

Osoba prowadząca działalność nierejestrowaną i nieposiadająca kasy fiskalnej podczas dokonywania sprzedaży na rzecz osób prywatnych oraz rolników ryczałtowych powinna prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży. W sytuacji, gdy kasa fiskalna jednak jest zarejestrowana, dokumentem sprzedaży będzie wystawiony paragon. Na żądanie kupującego, osoba prowadząca działalność nierejestrowaną zobowiązana jest wystawić faktury VAT.

W przypadku rozliczenia z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą dokumentem sprzedaży będzie faktura VAT. Czy będzie to stawka “zw” czy odpowiednia stawka z ustawy, zależy od statusu aktywności w podatku VAT.

Więcej o ewidencji sprzedaży w działalności nierejestrowanej przeczytasz tutaj: https://www.firmino.pl/dzialalnosc-nierejestrowana/ewidencja-sprzedazy-w-dzialalnosci-nierejestrowanej/

Korzyści i ograniczenia działalności nierejestrowanej

Działalność nierejestrowana ma zarówno swoje korzyści jak i ograniczenia.

Do zalet prowadzenia działalności w tej formie możemy zaliczyć:

  • brak obowiązku płacenia składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej,
  • brak obowiązku wpłacania zaliczek na podatek dochodowy,
  • brak obowiązku prowadzenia skomplikowanej księgowości,
  • możliwość korzystania ze zwolnienia podmiotowego z VAT,
  • brak obowiązku rejestracji działalności w CEIDG.

Niestety forma działalności nierejestrowanej ma również swoje ograniczenia, m.in.:

  • nie można prowadzić działalności nierejestrowanej w formie spółki cywilnej,
  • nie można prowadzić działalności nierejestrowanej, gdy działalność wymaga koncesji lub innych zezwoleń obwarowanych przepisami prawa,
  • limit przychodów,
  • jeśli prowadziło się działalność gospodarczą w ostatnich 60 miesiącach – nie skorzystamy z działalności nierejestrowanej.

Dobrym przykładem i wielką korzyścią na wykorzystanie działalności nierejestrowanej jest możliwość sprawdzenia swojego produktu lub usługi poprzez stopniowe wprowadzenie w rynek. Załóżmy, że Pan Jan jest zatrudniony na umowę o pracę. Zawsze fascynowało go majsterkowanie. Jednak brakowało mu zawsze jakiegoś narzędzia, które pomogłoby i jeszcze bardziej zwiększyło jego poziom satysfakcji z tego. Stwierdził, że sam wyprodukuje kilka egzemplarzy tego narzędzia. Jeśli urządzenie podniosło jego status zadowolenia, to może inni ludzie też mieli z tym trudność. Postanowił, że sprzeda kilka egzemplarzy i zobaczy jaki jest odbiór jego wynalazku rynku. Wiedział, że nie może przekroczyć limitu przychodu działalności nierejestrowanej, ale narzędzie okazało się takim fenomenem, że limit ten po 6 miesiącach został już przekroczony i Pan Jan założył działalność gospodarczą oraz pozostawił obecne zatrudnienie na rzecz łączenia swojego hobby z zarobkiem.

Różnice pomiędzy działalnością nierejestrowaną a działalnością zgłoszoną w CEIDG

Działalność nierejestrowana

Działalność zarejestrowana w CEIDG

brak obowiązku rejestracji w CEIDG do przekroczenia limitu

obowiązek rejestracji w CEIDG

brak obowiązku płacenia składek ZUS

obowiązek opłacania składek ZUS

brak obowiązku wpłacania zaliczek na podatek dochodowy

obowiązek opłacania zaliczek na podatek dochodowy w formie miesięcznej lub kwartalnej

nie trzeba prowadzić skomplikowanej księgowości

prowadzenie księgowości

Jak rozpocząć swoją działalność nierejestrowana?

Jak już wiadomo z powyższych informacji, działalność nierejestrowaną możemy zacząć w każdym momencie. Należy pamiętać tylko o szczegółach i warunkach prowadzenia działalności w tej formie. Nic więcej nas nie ogranicza, a więc do dzieła!

Tomasz Olejniczak

Biuro rachunkowe Tomasz Olejniczak