Faktura walutowa

W art. 106e ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług znajdziemy wszystkie elementy składowe, jakie powinna zawierać faktura – zarówno w walucie polskie jak i walucie obcej.

Odnośnie wykazania elementu składowego w walucie obcej, art. 106e ust. 11 wyjaśnia, jak podatnik powinien prawidłowo wykazać podatek na fakturze. Mianowicie, kwoty podatku wykazuje się w złotych. Kwoty podatku wyrażone w walucie obcej wykazuje się w złotych przy zastosowaniu zasad przeliczania na złote przyjętych dla przeliczania kwot stosowanych do określenia podstawy opodatkowania. Kwoty wykazywane w fakturze zaokrągla się do pełnych groszy, przy czym końcówki poniżej 0,5 grosza pomija się, a końcówki od 0,5 grosza zaokrągla się do 1 grosza.

Nie ma innych restrykcji związanych z wystawieniem faktur w walucie obcej, poza tym wskazanym powyżej.

Zgodnie w wprowadzonym pakietem SLIM VAT, podatnicy mają prawo stosować ten sam kurs przeliczeniowy na gruncie podatku VAT, jak i podatku dochodowego.

W myśl art. 31a ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego.

Zgodnie z art. 19a ustawy o podatku od towarów i usług, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem kilku rodzaju transakcji.

W art. 106e ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług nie wskazano obowiązku zaprezentowania na fakturze kursu przeliczeniowego. W praktyce jednak bardzo wielu podatników wskazuje dzień, numer tabeli oraz wartość kursu przeliczeniowego. Pomaga to szybciej zidentyfikować błąd przeliczeniowy.

Pan Jan prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w ramach której prowadzi usługi transportowe. Zgodnie z dokumentami przewozowymi, usługa transportu towarów z miejscowości A do miejscowości B została wykonana w dniu 22.10.2024 r. Pan Jan wystawił jednak fakturę sprzedaży dla swojego polskiego kontrahenta w dniu 31.10.2024 r. Faktura została wystawiona w euro. Na fakturze został przeliczony podatek VAT na polski złoty.

Kurs przeliczeniowy został zastosowany jako średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień powstania obowiązku podatkowego, tj. 21.10.2024 r.

Alternatywa dla średniego kursu NBP zgodnie z art. 31a ustawy o podatku od towarów i usług jest taka, że podatnik może wybrać sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego; w takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro.

Zapisy w księgach prowadzi się w języku polskim na podstawie prawidłowych i rzetelnych dowodów. Jeśli podatnik wystawia lub otrzymuje dokumenty w walucie obcej, zobowiązany jest przeliczyć je i wykazać w księgach zgodnie z wyżej wspomnianymi zasadami.

Jeśli dokonujemy zapłaty lub otrzymujemy należności w walucie innej niż polski złoty, musimy pamiętać o możliwości powstania różnic kursowych. Zgodnie z art. 24c ust. 1  ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody, jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania przychodów, jako ujemne różnice kursowe w kwocie wynikającej z różnicy między wartościami określonymi w ust. 2 i 3.

Płynnie przechodząc do art. 24c ust. 2 ustawy o PIT, dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:

• przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;
• poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;
• otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest niższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni, z zastrzeżeniem pkt 4 i 5;
• kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni;
• kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.

Natomiast w myśl art. 24c ust. 3 ustawy o PIT, ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:

• przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;
• poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;
• otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest wyższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni, z zastrzeżeniem pkt 4 i 5;
• kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni;
• kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.

Bez wahania można stwierdzić, że najczęstszym błędem popełnianym w fakturach walutowych jest źle dobrany kurs przeliczeniowy. Większość podatników wystawia swoje faktury już za pomocą wszelkiego rodzaju programów do wystawiania faktur. Najczęściej kurs przeliczeniowy podstawia się automatycznie po podstawieniu odpowiedniej waluty oraz daty obowiązku podatkowego. Zdarza się jednak, że programy nie pobrały automatycznie aktualnych kursów lub wystąpił błąd połączenia i podstawiły się błędne kursy.

Choć programy do wystawiania faktur zminimalizowały ryzyko błędów w fakturach, które było podczas wystawiania faktur papierowych, to nie zawsze są jednak nieomylne. Podatnicy muszą zwracać na to uwagę przed wysłaniem faktury do swojego kontrahenta.