Jak wyliczyć podatek na ryczałcie?

Ryczałt ewidencjonowany to jedna z najprostszych form opodatkowania działalności gospodarczej, ale nie każdy przedsiębiorca może z niej skorzystać i nie dla każdego przedsiębiorcy będzie to opłacalne rozwiązanie. Choć niskie stawki podatkowe – w niektórych przypadkach nawet 2% – mogą wydawać się kuszące, ryczałt ma swoje ograniczenia. Brak możliwości odliczania kosztów uzyskania przychodu sprawia, że dla firm ponoszących wysokie wydatki może być niekorzystny. Z drugiej strony, dla przedsiębiorców o niskich kosztach działalności np. freelancerów czy osób prowadzących działalności usługowe, ryczałt może być wyjątkowo opłacalnym rozwiązaniem, pozwalającym na znaczne zmniejszenie obciążeń podatkowych.

Wyjaśniamy w jaki sposób obliczyć podatek stosując jako formę opodatkowania ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Czym charakteryzuje się ryczałt od przychodów ewidencjonowanych?

Wybierając jako formę opodatkowania ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, decydujemy się na ustalanie podstawy opodatkowania w oparciu o uzyskiwane przychody, bez możliwości pomniejszania przychodów o koszty ich uzyskania. Ryczałtowcy prowadzą ewidencję przychodów, a stawki podatku zależą od rodzaju prowadzonej działalności i wynoszą: 17%, 15%, 14%, 12,5%, 12% 10%, 8,5%, 5,5%, 3% i 2%. Stawki ryczałtu dla poszczególnych rodzajów czynności wykonywanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wraz z kodami PKWiU określa w art. 12 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Każdy ryczałtowiec stosuje więc stawkę właściwą dla rodzaju czynności, które wykonuje. Jeżeli przedsiębiorca opodatkowany ryczałtem prowadzi działalność gospodarczą, z której uzyskiwane przychody są opodatkowane różnymi stawkami ryczałtu, to podatek ustala się według stawki właściwej dla przychodów z każdego rodzaju działalności, przy czym ewidencja przychodów powinna być prowadzona w sposób umożliwiający określenie przychodów z każdego rodzaju działalności.

Przedsiębiorcy opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych mają prawo do pomniejszenia przychodu m.in. o:

  • stratę z lat ubiegłych,
  • 50% zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne w danym roku podatkowym,
  • zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne,
  • niektóre ulgi podatkowe przysługujące ryczałtowcom np. wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE) czy określone rodzaje darowizn.

W jaki sposób wyliczyć ryczałt?

Ustalając ryczałt do zapłaty za dany miesiąc w pierwszej kolejności należy odczytać z prowadzonej ewidencji przychodów wysokość uzyskanych przychodów – według właściwych stawek ryczałtu. Jeżeli podatnik stosuje różne stawki ryczałtu, to przychody uzyskane według poszczególnych stawek ryczałtu dzieli się przez łączny przychód z całego miesiąca. Dzięki temu uzyskujemy proporcję przychodu danej stawki do całości osiągniętego przychodu.

Przykładowo Pan Zenon opodatkowany ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych w lutym 2025 roku uzyskał przychody z działalności gospodarczej w wysokości:

  • 12 000 zł opodatkowane według stawki 8,5%
  • 20 000 zł opodatkowane według stawki 12%

Liczymy proporcję przychodu danej stawki do całości osiągniętego przychodu:

  • 12 000 / 32 000 x 100% = 37,5%
  • 20 000 / 32 000 x 100% = 62,5 %

Następnie sumę składek społecznych oraz 50% składki zdrowotnej zapłaconych w danym miesiącu mnoży się przez uzyskaną proporcję przychodu dla poszczególnych stawek ryczałtu.

Przykładowo Pan Zenon zapłacił w marcu 2025 roku składki społeczne w wysokości 1518,98 zł (bez dobrowolnego chorobowego), składkę na FP w wysokości 127,49 zł (niepodlegającą odliczeniu) i składkę zdrowotną w wysokości 769,43 zł. Przedsiębiorca ma prawo do odliczenia połowy składki zdrowotnej, czyli 384,72 zł.

Obliczenia wyglądają następująco:

37,5% x 1518,98 zł = 569,62 zł

37,5% x 384,72 zł = 144,27 zł

62,5 % x 1518,98 zł = 949,36 zł

62,5 % x 384,72 zł = 240,45 zł

W kolejnym kroku od kwoty przychodu według właściwych stawek ryczałtu odejmuje się otrzymaną kwotę składek do odliczenia dla danej stawki ryczałtu. Otrzymany wynik należy zaokrąglić.

Pan Zenon ustala zatem podstawę opodatkowania w następujący sposób:

  • 12 000 zł – 569,62 zł – 144,27 zł = 11 286,11 zł
  • 20 000 zł – 949,36 zł – 240,45 zł = 18 810,19 zł

Podstawa opodatkowania wynosi:

  • 11 286,00 zł opodatkowane według stawki 8,5%
  • 18 810,00 zł opodatkowane według stawki 12%

Zryczałtowany podatek obliczamy mnożąc wysokość podstawy opodatkowania przez odpowiednią stawkę ryczałtu przyporządkowaną do tego rodzaju przychodów zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osobowy fizyczne. Otrzymany wynik należy zaokrąglić.

Zatem Pan Zenon zapłaci ryczałt w wysokości:

  • 11 286 zł x 8,5% = 959 zł
  • 18 810 zł x 12% = 2257 zł

Suma ryczałtu do zapłaty za marzec wynosi zatem 3 216 zł.

Karolina Szopa

Karolina Szopa

Księgowa