Mikrorachunek podatkowy- wszystko co należy o nim wiedzieć
Od 1 stycznia 2020 roku w Polsce funkcjonuje mikrorachunek podatkowy, czyli indywidualny rachunek podatkowy służący do wpłat podatków PIT, CIT oraz VAT, stanowiący praktyczne narzędzie, które zrewolucjonizowało sposób płacenia podatków w Polsce. Zastąpił on funkcjonujące wcześniej konta bankowe poszczególnych urzędów skarbowych, znacznie upraszczając proces regulowania zobowiązań podatkowych.
Zamiast odrębnych numerów rachunków przypisanych do różnych typów danin i właściwych urzędów, każdy podatnik oraz płatnik zyskał jedno, unikalne konto, za pomocą którego może uiszczać swoje zobowiązania publicznoprawne. Poniżej znajdziesz wszystko, co warto wiedzieć o mikrorachunku podatkowym.
Czym jest mikrorachunek podatkowy?
Mikrorachunek podatkowy to numer indywidualnego rachunku podatkowego identyfikującego podatnika, czyli indywidualny rachunek podatkowy przypisany konkretnemu podatnikowi lub płatnikowi, służący wyłącznie do wpłat z tytułu:
- podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) – z wyłączeniem podatku dochodowego opłacanego w formie karty podatkowej;
- podatku dochodowego od osób prawnych (CIT);
- podatku od towarów i usług (VAT) – z wyłączeniem VAT od importu;
- niektórych innych zobowiązań np. daniny solidarnościowej czy podatku cukrowego.
Na mikrorachunek podatkowy nie należy dokonywać wpłat z tytułu np. podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC), podatku od spadków i darowizn, akcyzy czy podatków lokalnych (np. podatku od nieruchomości). Tego typu zobowiązania nadal podlegają wpłacie na rachunek właściwego urzędu skarbowego lub na rachunek gminy.
Uwaga: Mikrorachunek podatkowy służy wyłącznie do wpłat podatku. Zwroty nadpłat podatków w dalszym ciągu dokonywane są na rachunki bankowe zgłoszone do urzędu skarbowego.
Jak sprawdzić numer swojego mikrorachunku?
W celu uzyskania numeru mikrorachunku podatkowego, należy skorzystać z oficjalnego generatora dostępnego na stronie Ministerstwa Finansów.
Wygenerowanie numeru wymaga podania jedynie podstawowego identyfikatora:
- numeru PESEL – dla osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej i nie są zarejestrowanymi podatnikami VAT;
- numeru NIP – dla przedsiębiorców, podatników VAT i płatników podatków.
W przypadku osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą mikrorachunek generuje się na podstawie numeru NIP. Nie należy wówczas wykorzystywać numeru PESEL w celu wygenerowania mikrorachunku podatkowego do zapłaty podatku PIT czy VAT z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. W relacjach podatkowych jako przedsiębiorca należy korzystać wyłącznie z rachunku wygenerowanego na podstawie numeru NIP.
Po wpisaniu danych system natychmiastowo wyświetla przypisany numer konta. Ważne jest to, że numer mikrorachunku się nie zmienia – niezależnie od zmiany miejsca zamieszkania, formy działalności czy właściwego urzędu skarbowego. Jest on przypisany raz na zawsze do konkretnego identyfikatora (PESEL lub NIP), nie ma więc potrzeby każdorazowego weryfikowania właściwego konta urzędowego przed dokonaniem wpłaty podatku. Numer mikrorachunku warto zapisać w bezpiecznym miejscu lub dodać do zaufanych odbiorców w banku, by unikać pomyłek. W razie zgubienia numeru mikrorachunku, jego numer można wygenerować w dowolnym momencie i nieograniczoną ilość razy, wydrukować, a jego uzyskanie i prowadzenie nie wiąże się z żadnymi opłatami.
Należy przy tym pamiętać, aby w celu uzyskania numeru mikrorachunku podatkowego korzystać wyłącznie z oficjalnej strony udostępnionej przez Ministerstwo Finansów (https://www.podatki.gov.pl) i nigdy nie wpłacać podatków na numery rachunków przesyłane mailem czy smsem. Numer mikrorachunku podatkowego można uzyskać też w urzędzie skarbowym.
Struktura numeru mikrorachunku podatkowego
Numer mikrorachunku podatkowego ma ustandaryzowaną strukturę zgodną ze standardem stosowanym w obrocie krajowym w zakresie sposobu numeracji rachunków bankowych.
Numer mikrorachunku składa się z 26 znaków: LK 1010 0071 222Y XXXXXXXXXXXX
gdzie:
- LK oznacza liczbę kontrolną,
- wartość 10100071jest stała dla każdego mikrorachunku podatkowego i wskazuje na numer rozliczeniowy w NBP,
- wartość 222jest stała dla każdego mikrorachunku podatkowego i wskazuje na numer uzupełniający w NBP,
- Y=1, gdy użyto numeru PESEL,
- Y=2, gdy użyto numeru NIP,
- po znaku Y jest numer PESEL lub NIP,
- na kolejnych pozycjach występują zera.
Wpłata podatku na mikrorachunek podatkowy
Dokonując wpłaty podatku przelewem na mikrorachunek podatkowy należy wybrać opcję „przelew podatkowy” oraz wskazać:
- numer mikrorachunku podatkowego,
- kwotę podatku do zapłaty,
- okres (miesiąc, kwartał, rok),
- symbol formularza płatności.
Wpłacając podatek na mikrorachunek, należy prawidłowo wskazać typ zobowiązania oraz okres rozliczeniowy. Podczas wykonywania przelewu bankowego istotne jest, aby tytuł przelewu odpowiadał rzeczywistej należności, ponieważ nieprawidłowe oznaczenie może skutkować błędnym zaksięgowaniem płatności, a w konsekwencji powstaniem zaległości.
W razie pomyłki, np. dokonania przelewu na nieaktualne konto urzędu skarbowego, system automatycznie zwraca środki na rachunek nadawcy. Taka sytuacja powoduje jednak, że zobowiązanie podatkowe formalnie pozostaje nieuregulowane, co może prowadzić do naliczenia odsetek za zwłokę. Z tego względu regulując określone zobowiązanie podatkowe, należy upewnić się co do poprawności numeru mikrorachunku podatkowego oraz celu i kwoty wpłaty.
W razie, gdy przedsiębiorca dokona wpłaty podatku na nieprawidłowy numer mikrorachunku podatkowego (z niewłaściwym identyfikatorem podatkowym) i sam zorientuje się, że popełnił błąd, to w celu wyjaśnienia zaistniałej sytuacji powinien udać się osobiście do właściwego urzędu skarbowego z potwierdzeniem polecenia przelewu. Jeżeli przedsiębiorca nie zorientuje się, że popełnił błąd dokonując wpłaty podatku, to:
- jeśli nie będzie innego podatnika o wskazanym identyfikatorze podatkowym, urząd skarbowy wezwie podatnika do wyjaśnienia wpłaty;
- jeśli wpłata zostanie automatycznie zaksięgowana na koncie innego podatnika (podany w mikrorachunku identyfikator będzie należał do innego podatnika), to podatnik dostanie upomnienie, że zalega z podatkiem, należy wówczas udać się osobiście do właściwego urzędu skarbowego z potwierdzeniem polecenia przelewu.
Czy można wpłacić podatek za inną osobę na jej mikrorachunek podatkowy?
Możliwość zapłaty podatku za podatnika na jego mikrorachunek podatkowy jest ograniczona, takiej zapłaty mogą dokonać:
- członkowie najbliższej rodziny: małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym, macocha – bez ograniczeń kwotowych;
- aktualny właściciel przedmiotu hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego, w sytuacji, gdy podatek zabezpieczony jest hipoteką przymusową bądź zastawem skarbowym;
- każda osoba trzecia, jeśli kwota podatku nie przekracza 1000 zł, a treść dowodu wpłaty nie budzi wątpliwości co do jej przeznaczenia.
Jeżeli zatem wysokość podatku przekracza 1000 zł, to podatek ten może zostać zapłacony jedynie przez podatnika lub członka jego najbliższej rodziny. W przeciwnym razie wpłata nie spowoduje wygaśnięcia zobowiązania podatkowego.
Rozliczanie wpłat na mikrorachunek podatkowy przy zaległościach podatkowych
W przypadku zaległości wobec urzędu skarbowego mikrorachunek podatkowy działa zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 62 ust. 1 ustawy Ordynacja podatkowa. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli na podatniku ciążą zobowiązania podatkowe z różnych tytułów, dokonaną wpłatę zalicza się na poczet podatku zgodnie ze wskazaniem podatnika, a w przypadku braku takiego wskazania – na poczet zobowiązania podatkowego o najwcześniejszym terminie płatności spośród wszystkich zobowiązań podatkowych podatnika. W przypadku, gdy na podatniku ciążą zobowiązania podatkowe, których termin płatności upłynął, dokonaną wpłatę zalicza się na poczet zaległości podatkowej o najwcześniejszym terminie płatności we wskazanym przez podatnika podatku, a w przypadku braku takiego wskazania lub braku zaległości podatkowej we wskazanym podatku – na poczet zaległości podatkowej o najwcześniejszym terminie płatności spośród wszystkich zaległości podatkowych podatnika. Oznacza to, że podczas dokonywania wpłaty podatnik może wskazać, jakiego rodzaju zobowiązanie chce uregulować – np. podatek PIT, CIT lub VAT.
Jeśli takie wskazanie zostanie przekazane, wpłata zostanie najpierw zaliczona na poczet zaległości z danego podatku, zaczynając od najstarszej. Gdy podatnik nie określi celu wpłaty, urząd automatycznie rozliczy ją na rzecz zaległości o najwcześniejszym terminie płatności – niezależnie od rodzaju podatku. Dodatkowo, jeśli kwota przelewu nie pokrywa całej zaległości podatkowej wraz z odsetkami, urząd dzieli ją proporcjonalnie między samą zaległość a kwotę odsetek.
Zalety mikrorachunku podatkowego
Mikrorachunek podatkowy to proste, bezpieczne i wygodne rozwiązanie, które pozwala szybko i sprawnie regulować zobowiązania z tytułu PIT, CIT i VAT – wystarczy jeden, stały numer rachunku przypisany indywidualnie do podatnika lub płatnika. Eliminuje konieczność każdorazowego sprawdzania właściwego urzędu skarbowego i jego konta, niezależnie od zmiany miejsca zamieszkania czy siedziby firmy. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko błędnych przelewów, a proces opłacania podatków staje się bardziej przejrzysty i zautomatyzowany. Numer mikrorachunku można w każdej chwili łatwo sprawdzić online, a jego jednolitość upraszcza proces regulowania podatków, a także przyspiesza obsługę po stronie administracji, m.in. w zakresie wydawania zaświadczeń o niezaleganiu w podatkach.

Karolina Szopa
Księgowa