Odsetki podatkowe

Odsetki podatkowe to kwoty, które są naliczane przez organy skarbowe od zaległości podatkowych, a więc w przypadku, gdy zobowiązanie podatkowe nie zostanie uregulowane w ustawowo wskazanym terminie. Zgodnie z art. 54 ust. 4 ustawy Ordynacja podatkowa odsetki za zwłokę naliczane są od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności podatku lub terminu, w którym płatnik lub inkasent był obowiązany dokonać wpłaty podatku na rachunek organu podatkowego. Wysokość odsetek za zwłokę uzależniona jest od wysokości zaległości podatkowych, liczby dni opóźnienia oraz stopy odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych.

Podstawę do ustalenia odsetek podatkowych stanowi stopa lombardowa. Podstawowa stawka  odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%. Obniżona stawka odsetek podatkowych stanowi 50% stawki podstawowej, natomiast podwyższona stawka to 150% stawki podstawowej. Zasady stosowania obniżonej i podwyższonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych określone zostały w art. 56a i 56b ustawy Ordynacja podatkowa.

Aktualne stawki odsetek podatkowych:

• stawka podstawowa: 14,5%
• stawka obniżona: 7,25 %
• stawka podwyższona: 21,75 %

Odsetki za zwłokę ustala się oddzielnie od każdej zaległości podatkowej i wpłaca bez wezwania organu podatkowego.  Przy czym odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych nie nalicza się, jeżeli wysokość odsetek nie przekraczałaby trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej. Aktualnie odsetki za zwłokę nie są naliczane, gdy ich wysokość nie przekracza 8,70 zł.

W celu naliczenia odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych w pierwszej kolejności należy określić termin zapłaty, ponieważ odsetki naliczane są od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności podatku, aż do dnia zapłaty tego zobowiązania. Następnie kwotę zaległości podatkowej mnoży się przez liczbę dni zwłoki oraz obowiązującą w tym czasie stawkę odsetek, a uzyskany wynik dzieli przez 365. Odsetki za zwłokę, podobnie jak podatek, co do zasady zaokrągla się do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych.

Na stronie rządowej dostępny jest kalkulator odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych i opłaty prolongacyjnej.

Pani Katarzyna prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, termin płatności podatku dochodowego za styczeń 2025 roku upłynął 20 lutego 2025 roku, jednak Pani Katarzyna ze względu na brak wystarczających środków na opłacenie zobowiązania podatkowego, które wynosiło 4 500 zł, nie zapłaciła podatku do US.

Dnia 5 marca 2025 roku Pani Katarzyna otrzymała zapłatę za duże zlecenie od swojego kontrahenta i postanowiła uregulować zaległy podatek.

Aby obliczyć odsetki za zwłokę, należy uwzględnić następujące informacje:

• Kwota zaległości: 4 500 zł
• Okres opóźnienia: od 21 lutego 2025 roku do 5 marca 2025 roku, czyli 13 dni
• Stawka odsetek za zwłokę: 14,5%

Obliczanie odsetek:
Odsetki= )Kwota zaległości × Stawka odsetek x Liczba dni opóźnienia)/ 365

Odsetki za zwłokę od zaległości podatkowej Pani Katarzyny na dzień 5 marca 2025 roku wynoszą:

(4500 zł ×14,5% ×13​) / 365 = 23,24

Po zaokrągleniu do pełnych złotych odsetki do zapłaty wynoszą: 23,00

Pani Katarzyna powinna zapłacić zatem 4 500 zł zaległego podatku dochodowego oraz odsetki za zwłokę w wysokości 23 zł, co daje łączną kwotę do zapłaty: 4 523 zł.